Janusz Lewandowski (1938 - 2022)

Janusza Lewandowskiego można bez obawy włączyć do szeregu takich malarzy, jak Axentowicz, Malczewski czy Pieńkowski. Tworzone w konwencji realistycznej obrazy są jednak bardzo trudne do zdefiniowania, określenia czy opisania. Mistrzowskie opanowanie warsztatu, stała, delikatna paleta barw, symboliczne przedstawianie treści, przy ograniczeniu do minimum elementów kompozycyjnych i malarska tajemniczość, to cechy powodujące, że nikt nie przechodzi obojętnie obok obrazów Janusza Lewandowskiego.
Symbolizm jest ze swej natury romantyczny i takie też są obrazy Janusza Lewandowskiego.



Janusz Lewandowski urodził się w 1938 roku w Murzynowie koło Płocka.
Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Artura Nacht Samborskiego. Dyplom otrzymał w r. 1964.

Janusza Lewandowskiego można bez obawy włączyć do szeregu takich malarzy jak Malczewski, Axentowicz, Weiss czy Pieńkowski. Punktem odniesienia dla jego twórczości jest sztuka polska przełomu XIX i XX wieku. A jego stosunek do samej sztuki jest poważny, zasadniczy, pozbawiony postmodernistycznej ironii. Lewandowski nie ukrywa się pod maską kpiny, nie ma zamiaru niczego burzyć, nikogo prowokować. Prowadzi natomiast dialog z naturą, ze sztuką i historią własną. Ze sztuki przełomu XIX i XX w przejął zespół motywów i sposób konstrukcji obrazów, stworzył jednak własny świat malarski, w którym wystepują postaci zawstydzonych wiejskich chłopaków kuszonych przez dziewczęta, rudowłosych kobiet z rumieńcami na bladych policzkach, apatycznych starców. Pod rozległą kopułą nieba rozciągają się puste pola, sterczą samotne nagie pnie wierzb, a na nich kokony ptasich gniazd, kępy ostów, obok koślawe płoty, napuszone indyki, czy czupurne koguty.

Krytycy i recenzenci podkreślają nieuchwytność sztuki Janusza Lewandowskiego, trudność jej zdefiniowania i określenia a nawet opisania, mimo, że artysta tworzy w konwencji realistycznej. Twórczość tę cechuje intrygująca tajemniczość zmuszająca do wielokrotnego zastanowienia się niemal nad każdym obrazem, do zanurzenia się w jego materii, do doszukiwania się sensu, do powtórnego analizowania obrazu, nie do końca określonego, nie w pełni wyrażonego, nieuchwytnego, urojonego fragmentu jakiejs akcji, wyjętego tak samo z rzeczywistości jak i z tajemniczego snu.
Wszystko to wyrażone jest stałą gamą spopielonych barw szarości złocieni i rózów, brązów i czerni. Pierwszoplanowe postaci przeciwstawione zostają nieskończonej przestrzeni pól, ciągnących się ań po zamglone sine horyzonty.

Przy perfekcyjnym opanowaniu warsztatu, w obrazach Janusza Lewandowskiego poszczególnym barwom przyporządkowane jest określone znaczenie wyrazowe nadając im funkcje symboliczne. Za pomocą widzialnego przedstawiane jest niewidzialne, za pomocą materialnego - niematerialne, za pomocą rzeczywistego - nierzeczywiste.

Natura w obrazach Lewandowskiego jest tworem niepoznanym, niekiedy groźnym. Polski krajobraz i symbolizm to podstawowe filary, na których opiera się malarstwo Janusza Lewandowskiego. Dla Lewandowskiego wszystko, nawet poryw wiatru, nawet struktura pejzażu jest symbolem. Symbolizm jest ze swej natury romantyczny i takie też są obrazy Janusza Lewandowskiego.

Wg. Lukasza Kossowskiego